کد مطلب:141550 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:257
عرب پیش از طلوع اسلام
بررسی اجمال زندگی عرب جاهلی چندان هم سخت نیست، [1] تردیدی نیست كه «شبه جزیره عربستان» از زمان های دور، محل سكونت قبایل و عشایر عرب بوده است.
برخی از آنها در طی حوادث نابوده شده و برخی دیگر باقی مانده اند. در یك تقسیم بندی، سه قوم بزرگ در «جزیرة العرب» می زیسته اند:
الف. «بائده»؛ آنان اقوامی بوده اند كه بر اثر نافرمانی خداوند متعال به طور كلی نابود شده اند [2] شاید آنها اقوام «ثمود» و «عاد» بوده اند [3] كه در قرآن كریم به فراوانی از آنها یاد شده است.
ب. «قحطانیان»؛ به فرزندان «یعرب ابن قحطان» منسوب اند. این قوم در یمن و بخش جنوبی حجاز سكونت داشته اند. عرب اصیل همین گروه اند كه هم اكنون در یمن زندگی می كنند. دو قبیله بزرگ «اوس» و «خزرج» كه در مدینه می زیسته اند، از این نسل بوده اند.
از آثار باستانی باقی مانده در یمن می توان دریافت كه «قحطانیان» دارای حكومت و تمدنی بوده اند. به سبب موقعیت جغرافیایی این منطقه، «قحطانیان» از «عدنانیان» پیشرفته تر بودند. [4] .
ج. «عدنانیان»؛ فرزندان حضرت ابراهیم خلیل الرحمن علیه السلام هستند. با هجرت ابراهیم علیه السلام به همراهی هاجر و اسماعیل علیهم السلام از فلسطین به مكه، این تیره بنیان نهاده شد و با جوشش چشمه زمزم، آبادی آن منطقه و امنیت حرم و كعبه پابرجا شد. طائفه «عدنان» با قبیله «جرهم» كه در نزدیكی «یثرب» (مدینة النبی) خیمه برافراشته بودند، وصلت كرد و از این رهگذر، عدنانیان رو به رشد نهادند. قبیله های قریش، بنی هاشم و... از مشهورترین تیره های این نسل شریف اند.
برخی از آنها در طی حوادث نابوده شده و برخی دیگر باقی مانده اند. در یك تقسیم بندی، سه قوم بزرگ در «جزیرة العرب» می زیسته اند:
الف. «بائده»؛ آنان اقوامی بوده اند كه بر اثر نافرمانی خداوند متعال به طور كلی نابود شده اند [2] شاید آنها اقوام «ثمود» و «عاد» بوده اند [3] كه در قرآن كریم به فراوانی از آنها یاد شده است.
ب. «قحطانیان»؛ به فرزندان «یعرب ابن قحطان» منسوب اند. این قوم در یمن و بخش جنوبی حجاز سكونت داشته اند. عرب اصیل همین گروه اند كه هم اكنون در یمن زندگی می كنند. دو قبیله بزرگ «اوس» و «خزرج» كه در مدینه می زیسته اند، از این نسل بوده اند.
از آثار باستانی باقی مانده در یمن می توان دریافت كه «قحطانیان» دارای حكومت و تمدنی بوده اند. به سبب موقعیت جغرافیایی این منطقه، «قحطانیان» از «عدنانیان» پیشرفته تر بودند. [4] .
ج. «عدنانیان»؛ فرزندان حضرت ابراهیم خلیل الرحمن علیه السلام هستند. با هجرت ابراهیم علیه السلام به همراهی هاجر و اسماعیل علیهم السلام از فلسطین به مكه، این تیره بنیان نهاده شد و با جوشش چشمه زمزم، آبادی آن منطقه و امنیت حرم و كعبه پابرجا شد. طائفه «عدنان» با قبیله «جرهم» كه در نزدیكی «یثرب» (مدینة النبی) خیمه برافراشته بودند، وصلت كرد و از این رهگذر، عدنانیان رو به رشد نهادند. قبیله های قریش، بنی هاشم و... از مشهورترین تیره های این نسل شریف اند.
[1] براي شناخت عرب در پيش از ظهور اسلام به منابع زير مي توان دست يازيد:
الف. قرآن كريم؛
ب. احاديث و رواياتي كه از رسول الله صلي الله عليه و آله و اهل بيت عليهم السلام درباره اقوام پيش از اسلام نقل شده است؛
ج. كتاب تورات و انجيل؛
د. نوشته هاي يونانيان و روميان قرون وسطي؛
ه. كتب تاريخي، نوشته تاريخ نويسان اسلامي و مستشرقين؛
و. آثار باستاني و حفاريهاي خاورشناسان.
[2] حاقه، آيه 8، از اين آيه چنين بر مي آيد كه از اين قوم نسلي باقي نمانده است.
[3] حضرت هود و صالح دو پيامبر گرامي خداي تعالي بودند كه بر قوم ثمود و عاد برانگيخته شدند: «ألم تر كيف فعل ربك بعاد - ارم ذات العماد - التي لم يخلق مثلها في البلاد - و ثمود الذين جابوا الصخر بالواد؛ مگر نديدي كه پروردگارت با عاد چه كرد، با عمارات ستون دار ارم، كه مانندش در شهرها ساخته نشده بود؟ و با ثمود، همانان كه در دره، تخته سنگها را مي بريدند؟»فجر، آيات 9-6.
[4] قيام حسين، ص 69.